Τρίτη 23 Αυγούστου 2011

“Dangerous Liaisons” (1988)

 

 

 

 

Σκηνοθεσία: Stephen Frears

Ηθοποιοί: Glenn Close, John Malkovich and Michelle Pfeiffer

Πρώτη προβολή: 21 Δεκεμβρίου 1988

Διάρκεια Ταινίας: 119’

 

 

 

 

 

 

 

 

Περιγραφή:

Γαλλία 1760-70: Η μαρκησία de Merteuil (Glenn Close) απολαμβάνει να έχει τον έλεγχο των συναισθημάτων και της μυστικής ερωτικής ζωής ανθρώπων του κοινωνικού της περιβάλλοντος. Σύμμαχο στις συνωμοσίες της έχει τον πρώην εραστή της, υποκόμη Valmont (John Malkovich), ο οποίος λατρεύει να αποπλανά γυναίκες, όχι τόσο για να ικανοποιήσει τις ακόρεστες ορέξεις του, όσο για να αισθανθεί τα ρίγη της ηδονής που του προσφέρει η εξουσία στα θύματά του, μόλις παραδίδονται, ανίκανα να αντισταθούν. Πρόκειται για δύο έξυπνους, διεφθαρμένους ανθρώπους, που χρησιμοποιούν τη στρατηγική και τις γνώσεις τους στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση για να αξιοποιήσουν την κοινωνική τους ισχύ και να ικανοποιήσουν παιγνιώδη διάθεση εξουσίας, διώχνοντας έτσι την πλήξη της καθημερινότητας. Αποπλανώντας τη νεαρή πανέμορφη παρθένα Cécile de Volanges (Uma Thurman), ο Valmont παίρνει εκδίκηση για λογαριασμό της μαρκησίας, αλλά διασταυρώνεται με μια γοητευτική παντρεμένη γυναίκα, απαράμιλλης ηθικής, την Tourvel (Michelle Pfeiffer), η οποία γίνεται ο επόμενος στόχος του. Η μαρκησία τού προσφέρει τίμημα ερωτική νύχτα μαζί της, αν καταφέρει να αποπλανήσει τη γυναίκα. Ο Valmont κερδίζει το στοίχημα, μόνο που ερωτεύεται την Tourvel, αναγκαζόμενος όμως να την διώξει, προκειμένου να μην αποδειχτεί αδύναμος στα μάτια της μαρκησίας. Τελικά εμπλέκεται σε μονομαχία κι αφήνεται να σκοτωθεί. Πριν ξεψυχήσει, έχει πάρει εκδίκηση, αποκαλύπτοντας τις συνωμοσίες της μαρκησίας και καταστρέφοντας την κοινωνική της επιβολή.
To συγκεκριμένο επιστολογραφικό μυθιστόρημα είχε θεωρηθεί έλασσον αριστούργημα και παράνομο. Ο δημιουργός του, Pierre Ambroise François Choderlos de Laclos (1741-1803), έλεγε : «Θέλησα να δημιουργήσω έργο που θα έχει απόηχο πάνω στη γη όταν δεν θα υπάρχω». Η μυθιστορηματική δύναμη των ηρώων του πηγάζει από το γεγονός ότι η αντίληψή τους περί ζωής λειτουργεί κυριολεκτικά σαν πάθος: το προσωπικό πάθος τους, ακατανίκητο, αναφαίρετο, και πάντοτε συνδεδεμένο με ένα κοινό πάθος (φιλοδοξία, σεξουαλική επιθυμία) που αποκτά διάσταση αξίας. Το μυθιστόρημα, αφού εκδόθηκε σε τέσσερεις τόμους στο Παρίσι το 1782, αντιμετωπίστηκε από την κοινωνία της εποχής σαν σκάνδαλο. Η πρώτη έκδοσή του εξαντλήθηκε σε μερικές μέρες, καθώς και επόμενες εκδόσεις του. Αντίτυπο, χωρίς τίτλο στο εξώφυλλο, βρέθηκε αργότερα στα προσωπικά υπάρχοντα της Μαρίας Αντουανέτας. Η κυκλοφορία του μυθιστορήματος επιτράπηκε επί Λουδοβίκου ΙΣΤ΄ και των επαναστατικών κυβερνήσεων που ακολούθησαν. Απαγορεύτηκε, με την κατηγορία του επικίνδυνου, το 1825, επί Καρόλου Ι΄, μαζί με τα έργα των Voltaire, Rousseau, Montesquieu, Beaumarchais. Η απαγόρευση ίσχυσε ολόκληρον τον 19ον αιώνα.

Τρίτη 9 Αυγούστου 2011

“A Streetcar Named Desire” (1951)

 

 

 

Σκηνοθεσία: Elia Kazan

Ηθοποιοί: Vivien Leigh, Marlon Brando and Kim Hunter

Πρώτη προβολή: 12 Σεπτεμβρίου 1952 

Διάρκεια Ταινίας: 122’

 

 

 

   

 

 

 

Περιγραφή:

H Blanche (Vivien Leigh), καθηγήτρια από τις Νότιες Πολιτείες, επισκέπτεται, μετά από τον πλειστηριασμό της οικογενειακής περιουσίας της, την αδερφή της Stella (Kim Hunter), που ζει με τον σύζυγό της Stanley Kowalski (Μarlon Brando) στη Νέα Ορλεάνη. Ο Kowalski ως Πολωνός μετανάστης και εργάτης αντιμετωπίζεται υποτιμητικά από την Blanche, ενώ, με τον οξύθυμο, επιβλητικό χαρακτήρα του, καθηλώνει την Stella σε μια σχέση στην οποία κυριαρχεί το ωμό πάθος. Η υπερευαίσθητη και κάπως υπερβολική Blanche, τονίζοντας την ευγενική καταγωγή και την καλή ανατροφή της, μπαίνει στο στόχαστρό του και ενδόμυχα γεννιέται κρυφός πόθος. Όσο περνά ο καιρός, αποκαλύπτονται μυστικά του παρελθόντος της Blanche και, λόγω της συγκατοίκησης, δημιουργούνται εντάσεις και πολλαπλά ξεσπάσματα που αφαιρούν ένα ένα τα πέπλα από τους πολύπλοκους χαρακτήρες των ηρώων. Τελικά, το όριο μεταξύ λογικής και παράνοιας γίνεται όλο και περισσότερο θολό, με αποτέλεσμα το ολέθριο τέλος.
Η ταινία, βασισμένη στο ομότιτλο δράμα του Tennessee Williams, προτάθηκε για δώδεκα Όσκαρ το 1951, λαμβάνοντας συνολικά τέσσερα, εκ των οποίων τα τρία ήταν για τις ερμηνείες των Leigh, Malden και Hunter -μοναδική ταινία μέχρι και σήμερα που έχει λάβει τρία βραβεία ερμηνείας. Ο Brando ήταν ο μόνος από τους ηθοποιούς της που, μολονότι υποψήφιος, δεν τιμήθηκε με το βραβείο, το οποίο κέρδισε ο Humphrey Bogart για την "Bασίλισσα της Αφρικής". H ταινία έχασε και το Όσκαρ καλύτερης ταινίας από το "Ένας Αμερικάνος στο Παρίσι", αλλά όμως το 1997 πήρε την 45η θέση στην κατάταξη για τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών, κατά την απόφανση του Αμερικανικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου.

Παρασκευή 5 Αυγούστου 2011

“Nostalgia” (1983)

 

 

 

 

 

Σκηνοθεσία: Andrey Tarkovskiy

Ηθοποιοί: Oleg Yankovskiy, Erland Josephson and Domiziana Giordano

Πρώτη προβολή: Μάρτιος 1992

Διάρκεια Ταινίας: 125’

 

 

 

 

 

 

 

Περιγραφή:

Ο συγγραφέας Αντρέι Γκορσακόφ σκοπεύει να γράψει βιογραφία του Ρώσου συμπατριώτη του, ποιητή Σασνόφσκι, που είχε ζήσει τον 18ο αιώνα και, αφού είχε μείνει στην Ιταλία, επιστρέφοντας στη Ρωσία είχε γίνει ράκος και αυτοκτόνησε. Για να μπορέσει να καταλάβει τι ήταν αυτό που σημάδεψε τη ζωή του Σασνόφσκι, αποφασίζει να επισκεφτεί την Ιταλία, όπου είχε ζήσει ο εκείνος. Προσλαμβάνει μεταφράστρια και συνοδό του την πολύ όμορφη Ευγενία, η οποία, από την αγάπη που τρέφει για τη ρωσική φιλολογία, ερωτεύεται τον Αντρέι, επειδή τον βλέπει ως την προσωποποίηση της ρωσικής λογοτεχνίας. Ο Αντρέι όμως αδιαφορεί για τα αισθήματά της, ενώ πιστεύει ότι το ενδιαφέρον της για τη ρωσική λογοτεχνία είναι απλά επιφανειακό. Με μια σειρά αλληγορικών αναπαραστάσεων του κοιμώμενου Αντρέι, ο Ταρκόφσκι παρουσιάζει μια ολόφωτη νυχτερινή φύση, καθώς και ηλιόλουστες βροχερές σκηνές. Η γυναίκα του Αντρέι παρηγορεί την Ευγενία, ενώ γυναίκες και κοριτσάκια, σχεδόν ακίνητα, παίρνουν μέρος σε σκηνές στη φθινοπωρινή ύπαιθρο την ώρα που ο ήλιος ανατέλλει. Κατά τη διάρκεια της διαμονής του, ο Αντρέι γνωρίζει τον τρελό του χωριού Ντομένικο και μυείται στην τραγική ιστορία της ζωής του. Παλιά ο Ντομένικο είχε απομονώσει την οικογένειά του στο σπίτι τους και τους κρατούσε φυλακισμένους για εφτά χρόνια, μέχρι που οι γείτονες τούς ξέχασαν εντελώς, και η αστυνομία ήλθε μια μέρα και τους απελευθέρωσε. Από τότε και μετά, ο Ντομένικο, που ακόμα ζει μόνος του τώρα στο ερειπωμένο πια σπίτι και στην ερειπωμένη και εγκαταλελειμμένη γειτονιά, έχει έναν και μοναδικό σκοπό στη ζωή του: θέλει να σώσει τον κόσμο, περνώντας μέσα από το νερό στα ιαματικά λουτρά της Αγίας Αικατερίνης από τη μια μεριά μέχρι την άλλη, κρατώντας στο χέρι του αναμμένο κερί χωρίς να σβήσει. Ο Ντομένικο προσπάθησε πολλές φορές, αλλά δεν τα κατάφερε, επειδή οι ντόπιοι, όταν αυτός έμπαινε στο νερό, τον έβγαζαν με το ζόρι έξω για να μην πνιγεί. Ο Αντρέι δείχνει κατανόηση για τον Ντομένικο και, αν και διστακτικά, του υπόσχεται να περάσει αυτός το κερί στην απέναντι όχθη. Ο Αντρέι θα ξεχάσει την υπόσχεσή του, μέχρι που η Ευγενία θα του τηλεφωνήσει από τη Ρώμη για να του πει ότι ο Ντομένικο είναι πρωταγωνιστής ενός χάπενινγκ που διοργανώνουν οι τρελοί σε πλατεία της Ρώμης. Ο Ντομένικο έχει ανεβεί σ' ένα άγαλμα και βγάζει λόγους φλογερούς επί τρεις μέρες. Ο Ντομένικο στο τέλος της ομιλίας του αυτοπυρπολείται. Ο Αντρέι, που ήταν έτοιμος να επιστρέψει στην πατρίδα του, αλλάζει αμέσως σχέδια και ξεκινάει για να πάει πίσω στα θερμά λουτρά. Φτάνοντας εκεί αισθάνεται εξουθενωμένος, αλλά με τις ύστατες δυνάμεις που του απομένουν και με το αναμμένο κεράκι στο χέρι, προστατεύοντας τη φλόγα από τον άνεμο σαν πολύτιμο αγαθό, θα περάσει, μετά από πολλές προσπάθειες, από τη μιαν όχθη στην άλλη, εκπληρώνοντας την υπόσχεσή του, αλλά και τον σκοπό του Ντομένικο.
Βραβευμένη στο Φεστιβάλ Καννών (1983), πρώτη παραγωγή του Ταρκόφσκι έξω από τη Ρωσία. Στην ταινία ακούγονται ποιήματα του Αρσένη Ταρκόφσκι, πατέρα του Αντρέι. Βλ. και nostalghia.com (ιστοχώρο για τον Ταρκόφσκι).